خانه تاریخی منتسب به باقرخان، از قهرمانان جنبش مشروطه ایران با وسعت ۴۸۵۰ متر مربع در تبریز رها شده و احتمال فروریختن آن به دلیل فرسایش بنا افزایش یافتهاست. مرکز فرماندهی مشروطهخواهان ایران متأسفانه اکنون مأمن معتادان و زبالهدانی شدهاست.
به گزارش ایلنا، خانه تاریخی باقرخان متعلق به دوره قاجار است و در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شدهاست. این خانه که در کوچه «سالار دربندی» محله تاریخی «خیاوان» تبریز قرار دارد، در جنگهای ۱۱ ماهه مشروطهخواهان به فرماندهی باقرخان «سالار ملی»، مرکز فرماندهی مشروطهخواهانی بود که بعدها فتح تهران را رقم زدند.
خانه قاجاری و ثبت ملی شده باقرخان بهدلیل اختلاف ورثه این ملک، مدتهاست امکان تملک نیافته و شهرداری و میراث فرهنگی نیز اقدامی برای مرمت و احیای این بنا به دلیل نامشخص بودن تکلیف تملک آن انجام ندادهاند.
احمد حمزه زاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی پاییز سال گذشته گفته بود «تعدد وراث و اخذ رضایت از آنها تملک کامل خانه باقرخان را دشوار کرده است.»
بنابر اظهارات وی «مشکلات اخذ رضایت از ۳۲نفر از وراث خانه تاریخی باقرخان حل و فصل شده اما، کسب رضایت از چهار وارث دیگر هنوز باقی است.»
مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی، همان زمان ابراز امیدواری کرده بود که با همکاری شهرداری و شورای اسلامی شهر تبریز، چالش بزرگ تملک خانه تاریخی باقرخان حل شود. اما این آرزو هنوز تحقق نیافته و خانه قاجاری و ثبت ملی شده سالار ملی، شبیه به ویرانهای در گوشهای از شهر تبریز خودنمایی میکند. کارشناسان گفتهاند، اگر بیتوجهیها به این خانه تاریخی ادامه یابد خطر فروریختن، تهدید جدی مرکز فرماندهی مشروطهخواهان در تبریز است.
تصاویری که در اختیار ایلنا قرار گرفت مشخص میکند که وضعیت خانه تاریخی باقرخان که به محمدعلی شاه قاجار که مجلس را به توپ بست اعتراض کرد و در برابر محاصره تبریز توسط سپاه روس ایستاد، بحرانیتر از گذشته است و با تداوم بیتوجهیها بیش از گذشته، تخریب و رها شدهاست.
فرجام خانهای که زمانی مرکز فرماندهی مشروطهخواهان برای مقابله با پادشاه مستبد قاجار و معترضان به توپ بستن مجلس و مخالفان اشغال ایران توسط سپاه روس بود، حالا به جایی رسیده که با ریزش بخشهای زیادی از بنا، مأمن مصرفکنندگان مواد مخدر و محل انباشت زباله شدهاست .
مهرداد عظیمی، مدیرعامل انجمن مرمت استان آذربایجان شرقی و فعال میراثفرهنگی در این استان در رابطه با وضعیت خانه تاریخی «سالار ملی» میگوید: وضعیت نابسامان بناهای تاریخی شهر تبریز فقط محدود به خانه باقرخان نمیشود؛ بلکه، خانههای ثبت ملی شده دیگر نظیر «کلکتهچی» نیز در شرایط نابسامان قرار دارند.
او افزود: مهمترین خانه تاریخی شهر تبریز که شأنیت ملی دارد، خانه تاریخی باقرخان یا همان «سالار ملی» است که بنای متعلق به دوره قاجار و اتفاقا ثبت شده در فهرست میراثملی کشور است که به حال خود رها شده و همین روزها کامل از بین میرود.
مدیرعامل انجمن مرمت استان آذربایجان شرقی تأکید کرد: این مشکل البته محدود به تملک بنا نمیشود و میراث فرهنگی و شهرداری تبریز نیز در حفاظت و مرمت از این بنای تاریخی دچار تعارض با یکدیگر شده و توپ مرمت و احیای این بنای ارزشمند را در زمین یکدیگر میاندازند.
عظیمی گفت: شهرداری تبریز مدعی است که فقط تملک بنای قاجاری ثبت ملی شده خانه باقرخان وظیفه این دستگاه است و نمیتواند بودجه مرمت بنا را تقبل کند. میراثفرهنگی هم مدعی است که نمیتواند بودجه مرمت این بنای تاریخی را بپردازد.
وی با اشاره به منتفی شدن قرارداد انجام مطالعات اولیه مرمت خانه تاریخی باقرخان با شهرداری تبریز بهدلیل جدال اداره کل میراثفرهنگی استان آذربایجان شرقی با شهرداری افزود: محوطه بزرگ خانه باقرخان سالهاست بدون بودجه مرمت و احیاء به حال خود رها شدهاست.این فعال میراث فرهنگی اظهار کرد: متأسفانه آثار تاریخی استان آذربایجان شرقی و شهر تبریز آنگونه که شایسته این آثار است در ایران شناخته نشدهاند .
گفتنی است، خانه تاریخی باقرخان، «سالار ملی»، به همراه ۵ اثر تاریخی دیگر در شهر تبریز شامل، مدرسه سمیه (کنسولگری سابق آلمان)، خانه ارجمند، حمام نوبهار و خانه اصغرنژاد سال ۹۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. اما از آن سال تاکنون هیچ اقدامی برای مرمت و احیای این خانه تاریخی ارزشمند صورت نگرفته و فقط ویرانهای از مرکز فرماندهی مشروطهخواهان در بافت تاریخی شهر تبریز بر جای ماندهاست.
شما چه نظری دارید؟